Voorwoord

Inhoudsopgave
Voorwoord
De leden / stroopstokers van het Slow Food Presidium Limburgse Stroop (SFPLS) houden zich bezig met het ambacht stroop stoken, en met de hoogstambomencultuur onder het motto: ‘van plantgat tot pot stroop’. We willen het ambacht van het kleinschalig stoken van traditionele Limburgse Stroop behouden en meer nog de smaak van het product en het bijbehorende (ondernemend) cultuurlandschap.
Meer weten over Slow Food en het Presidium? Lees hier verder.
Om het ambacht maatschappelijk, cultureel en economisch te behouden, is het noodzakelijk de nog bestaande kennis en kunde te inventariseren, te documenteren en toegankelijk te maken. We willen dat eerst doen in de vorm van een digitaal kenniscentrum. De kennis bestaat uit tekst, foto, film/video en persknipsels. Op termijn volgt mogelijk een fysiek kenniscentrum.
Het realiseren en bijhouden van deze ‘kennisbank ‘ is een wezenlijk onderdeel van ons erfgoedzorgplan, dat een belangrijk onderdeel vormt van onze erkenning door Slow Food International in 2010 en van het Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed (KIEN). Het stoken van Limburgse Stroop is sinds 2017 geplaatst op de Nationale Inventaris Immaterieel Erfgoed in Nederland. Het KIEN met name evalueert periodiek de voortgang van dat erfgoedzorgplan.
Ons Kenniscentrum Limburgse Stroop is bedoeld voor onze (toekomstige) leden van het Slow Food Presidium Limburgse Stroop, voor andere vakgenoten en betrokken instanties en organisaties; maar vooral ook voor de bewoners van onze streek én voor de recreanten en toeristen in onze regio.
Tenslotte vormt die kennis de theoretische basis voor een te starten opleiding voor het ambacht stroopstoken volgens het Rijnlands model (leerling-gezel-meester). De opleiding gaat niet alleen over het stroopstoken, maar ook over de kennis van de benodigde appel- en perenrassen, de kennis over de boomgaarden en het benodigde onderhoud.
Belangrijke partner bij het opzetten van ons centrum is de gemeente Eijsden-Margraten. Een logische partner! Het cultuurlandschap van die gemeente kenmerkt zich immers door de vele hoogstamfruitboomgaarden en andere fruitteeltbedrijven, ambachtelijke stroopstokerijen en andere streekproducenten. Streekgastronomie is een belangrijke pijler van dit gebied in Zuid Limburg.
Het is en blijft een enorme klus voor ons om de noodzakelijke en aanwezige kennis over ons ambacht stoken van Limburgse Stroop te inventariseren, rubriceren, actualiseren en digitaliseren.
Namens Slow Food Presidium Limburgse Stroop en Stichting Slow Food Euregio Maas-Rijn,
Henk Hoogakker , voorzitter.
Inleiding
Het digitale kenniscentrum over het ambacht stoken van Limburgse Stroop gaat over de totale keten: van plantgat tot pot stroop, van (het aanplanten en onderhouden van) hoogstamboomgaarden, het stroopstoken als kernactiviteit, tot en met de gastronomische toepassingen van de Limburgse Stroop. Het is de grondslag voor het erfgoedzorgplan van het SFPLS. De verzamelde informatie beschrijft het ambacht dus in al haar facetten. Je kunt je globaal informeren, maar je kunt ook dieper op bepaalde onderwerpen ingaan. Het vormt ook de basis -de kaders en richtlijnen- voor de nog samen te stellen theoretische opleiding voor dit ambacht.
Het (digitale) kenniscentrum leidt jullie langs een virtuele en een fysieke strooptocht. Een tocht, die leerzaam en onderhoudend is en rekening houdt met het prachtige cultuurlandschap waar dit alles zich afspeelt. Die eerste tocht kunnen jullie doen van achter je computer of staand bij een informatiezuil. De fysieke strooptocht is te voet of op de fiets met behulp van een app op je telefoon.
II. Geschiedenis van het ambacht
De beschrijving van de geschiedenis van het ambacht bestaat uit de volgende delen:
- de geschiedenis tot begin twintigste eeuw
- de verandering van het ambacht stroopstoken
- het kleinschalig, ambachtelijk stoken vanaf de tweede helft van de twintigste eeuw (ook het verhaal van Pierre Deckers, indertijd één van de laatste ambachtelijke stokers) en meer specifiek over het SFPLS
- het industrieel stoken.
III. Het stookproces
Informatie over het totale stookproces kan men vinden onder de volgende punten:
- de geschikte appel- en perenrassen en de kenmerken in relatie tot het seizoen en de onderlinge samenhang
- de brandstof voor het stoken en de benodigde productiemiddelen, zoals koperen ketel en fruitpers
- het sorteren en combineren van het fruit en het vullen van de ketel
- de kennis en de beheersing van het proces, het gevoel en de smaak
- het persen van het gekookte fruit,
- het indampen van het sap en de controle op de consistentie, de dikte; het afvullen.
IV. De stroopstokers Slow Food Presidium Limburgse Stroop
Het Slow Food Presidium Limburgse Stroop, juridisch aangesloten bij de Stichting Slow Food Euregio Maas-Rijn, is officieel in 2010 gestart door de stroopstokers Coen Eggen, Roy Eussen, Hans Franssen en Mart Vandewall. Henk Hoogakker was en is coördinator/ voorzitter. Zij zijn echter al enkele jaren daarvoor met de samenwerking begonnen en hebben het(Slow Food-) productieprotocol voor het stoken van Limburgse Stroop gemaakt. Dat is in 2010 door Slow Food International tijdens de Salone del Gusto in Turijn formeel vastgesteld. Het Presidium bestaat nu uit de stroopstokers: Coen Eggen (Ambachshoes) , Roy en Leo Eussen (Hombourgeois) , Hans en Julienne Franssen-Kerckhoffs & Annemarie en Rik Steinschuld-Franssen (Koulen12), Mart en Magiel Vandewall (PuurVandewall). Henk Hoogakker is coördinator/ voorzitter. In dit hoofdstuk vindt u informatie over die verschillende stroopstokers/ families.
V. Status
In dit onderdeel kunt u informatie vinden over de status, de stand van zaken van het SFPLS. Denk daarbij aan de relatie met Slow Food International en andere streekproducten en producenten van streekproducten. Verder gaat het over het erfgoedzorgplan en het Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed, in relatie tot de provincie Limburg en de betrokken gemeenten. Ook wordt aandacht besteed aan mogelijke en noodzakelijke ontwikkelingen van het ambacht, het product en het cultuurlandschap. Het opnemen en de status van nieuwe leden, die aan de richtlijnen voldoen, wordt hier eveneens bijgehouden.
VI. Hoogstamfruit
U krijgt informatie over het cultuurlandschap, het planten, snoeien en beheren van de (hoogstam-) boomgaarden, de geschikte fruitrassen en nieuwe ontwikkelingen.
VII. Toepassingen stroop
Hier is informatie over de traditionele en gastronomische toepassingen van de ambachtelijke stroop te vinden. Dat is duidelijk meer dan alleen voor op het brood!
VIII. Publiciteit
Onder Publiciteit treft u een overzicht van de aandacht, die aan het ambacht, het product en het SFPLS in de verschillende media is besteed. U vindt hier films, video’s , foto’s en reportages en artikelen in kranten en tijdschriften. In deze publicaties gaat het over het proces, de stroopstoker, over het cultuurlandschap, gastronomie, e.d.
IX. Betrokken partners en de Vrienden van de Limburgse Stroop
Wie zijn de (noodzakelijke/ gewenste) partners binnen de hele keten van plantgat tot pot stroop? Deze worden hier benoemd met zoveel mogelijk links naar hun websites e.d.
X. Opleiding Stroopstoken
Het SFPLS is ook van plan om met andere partners te komen tot een opleiding van het ambacht stroopstoken volgens het Rijnlands model (leerling-gezel-meester). De opleiding behelst niet alleen het stroopstoken, maar ook de kennis van de benodigde appel- en perenrassen, de kennis over de boomgaarden en het benodigde onderhoud.
Alle inhoud is eigendom van Slowfood Presidium Limburgse Stroop
Website ontwikkeld door Beter Bij Ons B.V.